به‌نشر(انتشارات آستان قدس رضوی) به منظور گسترش فرهنگ اصیل اسلامی، ترویج و نشر معارف رضوی و نیز با هدف چاپ و انتشار آثار ارزشمند در موضوعات علوم و معارف اسلامی و قرآنی و علوم بشری، در طول بیش از سه دهه فعالیت خود توانسته با انتشار افزون بر بیش از 30میلیون نسخه کتاب، کارنامه‌ای درخشان در اشاعه فرهنگ و معارف اسلامی و ارتقای فرهنگ عمومی کشور از خود به‌جا بگذارد. افزایش کمّی و کیفی تولید کتاب با توجه به اولویت‌های تعیین شده، برنامه‌ریزی و تلاش در راستای گسترش نشر الکترونیک و طراحی و تولید محصولات متنوع فرهنگی متناسب با امکانات و وظایف محوله، عمده فعالیت‌های فرهنگی و انتشاراتی این مؤسسه را تشکیل می‌دهد .به‌نشر تاکنون در جشنواره‌های داخلی همچون کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، جشنواره‌های علمی و دانشگاهی، کتاب فصل، انتخاب کتاب برتر خراسان رضوی، جشنواره‌های تخصصی آثار کودک و نوجوان و سایر مراسم انتخاب کتاب‌های برگزیده کشوری و استانی، رتبه‌های برتر را به خود اختصاص داده است. انتشارات آستان قدس رضوی به عنوان بزرگ‌ترین ناشر شرق کشور، دارای فروشگاه‌های کتاب و محصولات فرهنگی در مشهد، تهران و سایر شهرهای کشور است. در گفت‌وگو با مسعود فرزانه، مدیر انتشارات به‌نشر، برنامه‌های آتی این مؤسسه در حوزه چاپ و نشر را جویا شدیم و آنچه در ادامه می‌آید، نتیجه این گفت‌وگو است.
نگاه کلی به گذشته به‌نشر
بر اساس برنامه‌ریزی‌های قبلی که به صورت برنامه‌های سه ساله تعریف می‌شود، بنا بر آن بود در پایان سال 1403 انتشارات به‌نشر به یک انتشارات سرآمد در حوزه ادبیات دینی تبدیل شود و اهداف کمی و کیفی هم در راستای همین منظور برای آن تعریف شده است. بر این اساس، مجموعه تلاش‌های صورت گرفته در ادوار گذشته مجموعه، منجر به آن شد که به‌نشر از یک ناشر عمومی با 26شاخه از آثار، فعالیت‌های خود را در پنج محور مشخص شامل ادبیات دینی، گفتمان انقلاب اسلامی، سبک زندگی ایرانی و اسلامی، ارزش‌های ولایی و سنت و سیره متمرکز کند.
از سوی دیگر، همه ساله چاپ تعداد مشخصی اثر در دستور کار مؤسسه قرار می‌گرفت که با اقدامات صورت گرفته، این میزان محقق شده است. در سال جاری نیز این مؤسسه بنا دارد 620اثر مشتمل بر 120اثر جدید و 500 اثر تجدید چاپ را منتشر کند. گفتنی است این عدد قرار است هرسال با افزایش 20درصدی همراه باشد و از این میزان تولیدات، 60درصد در حوزه کودک و نوجوان و 40درصد نیز در حوزه بزرگسالان منتشر شده است. البته بنا داریم 20 تا 30 درصد کتب کودک را به سمت تولید کتب نوجوان سوق دهیم.
ضرورت تمرکز بیشتر بر حوزه کتب رده سنی نوجوان
با توجه به بررسی‌ها برای فعالیت‌های سه سال آتی این مجموعه، به این نتیجه رسیده‌ایم در ایفای نقش اجتماعی و مأموریت‌های فرهنگی در جامعه، باید همت بیشتری را در زمینه تولید محصولات رده سنی نوجوان معطوف کرد و این موضوع در دستور کار قرار خواهد گرفت. به نظر می‌رسد این نسل به آثار ترجمه‌ای گرایش بسیاری پیدا کرده و از این منظر، آسیب‌هایی در جامعه به وجود آمده که حتی در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز به آن اشاره شده است. بنابراین مجموعه‌های فرهنگی نیز باید به صورت دغدغه‌مندانه به این موضوع ورود داشته باشند.
بهره‌گیری از قالب‌های جدید برای ترویج محاسن کلام اهل‌بیت(ع)
از سوی دیگر، نیاز داریم محاسن کلام اهل‌بیت(ع) در قالب‌های مختلف در جامعه ترویج شود و تولید کتاب‌های جدید در قالب‌های نو و با ادبیات و ظاهر جذاب جوان‌پسند می‌تواند بخشی از این نیاز را پاسخگو باشد.
به نظر می‌رسد برای بهبود فعالیت‌های مؤسسه نیاز است در گام بعدی فعالیت‌ها و مبتنی بر صورت‌بندی دقیق مسائل موجود در حوزه نشر و نیازهای مخاطب و البته متناسب با اهداف و مأموریت‌های مؤسسه، فعالیت‌هایی را در دستورکار داشته باشیم که از جمله آن‌ها، می‌توان به هم‌افزایی بیشتر با سایر زیرمجموعه‌های آستان قدس رضوی در حوزه‌های مختلف، ایجاد یک قوه عاقله و هیئت اندیشه‌ای و نخبگانی به عنوان عقبه فکری تولیدات و محصولات مؤسسه اشاره کرد. در این زمینه بر بهره‌گیری حداکثری از اندیشه شخصیت‌های فکری که دارای ریشه‌های فکری دینی و اسلامی هستند، تأکید داریم تا با فهم درست از زمانه خود، متون دینی و به‌خصوص شیعی را با استفاده از قلم‌های بدیع و در قالب‌های جذاب، به محصولات خواندنی تبدیل کنیم تا بتواند در رده‌های مختلف سنی مخاطب خود را پیدا کند.
به‌نشر «مؤلف‌محور» است
به‌نشر یک ناشر «مؤلف‌محور» است نه «ترجمه‌محور». برای ما تولید و تألیف اثر، امر بسیار مهمی است و همین کار هم موجب شده بسیاری از نویسندگان مطرح، چاپ کتاب‌های خود را صرفاً به انتشارات به‌نشر بسپارند.
در مورد ترجمه کتاب، این انتشارات سیاست ترجمه معکوس را داشته است. سال گذشته حدود 30 اثر از آثار کودک و نوجوان این انتشارات به زبان‌های انگلیسی و عربی ترجمه شده که این تعداد امسال به حدود 40 اثر می‌رسد. حضور در نمایشگاه‌های خارج از کشور و عرضه این کتاب‌های ترجمه شده نیز پیش‌بینی شده است. در حال حاضر در نظر داریم در نمایشگاه‌هایی در لبنان، مسقط، تاجیکستان، ترکمنستان، عراق و یکی دیگر از کشورهای حوزه خلیج فارس شرکت کنیم.
کتاب‌های الکترونیکی یک کار تکمیلی در زنجیره توزیع کتاب
تولید ای‌بوک‌ها یا کتاب‌های الکترونیکی یک کار تکمیلی در زنجیره توزیع کتاب است که برای ما ارزش افزوده ایجاد می‌کند و سعی کرده‌ایم به این موضوع توجه جدی داشته باشیم. تا کنون حدود 300 عنوان کتاب این انتشارات در نرم‌افزارهای کاربردی کتاب منتشر شده است. از سوی دیگر، تولید محصولات سمعی و بصری کتاب‌محور مشتمل بر موشن و پادکست و کتاب صوتی، اجرای کتاب- نمایش برگرفته از کتاب‌های کودک و نوجوان و... نیز در دستور کار قرار داشته و دارد.
خبرنگار: لیلا لاریچه
نظر شما